Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης

Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης γεννήθηκε στην Κομοτηνή στις 29 Αυγούστου 1909. Ο πατέρας του Κωνσταντίνος Συμεωνίδης ήταν γιατρός, ανώτερος υγειονομικός δημόσιος λειτουργός στην υπό τουρκική κατοχή τότε Θράκη.

 

Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από φοιτητής στράφηκε στη μελέτη και την έρευνα του καρκίνου. Συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία Rockefeller στα πανεπιστήμια του Βερολίνου και της Βόννης (1933-1938) και ειδικεύτηκε στην Παθολογική Ανατομία, ενώ παράλληλα συνέχισε τις έρευνες του στον καρκίνο.

 

Επέστρεψε στην Αθήνα το 1938 και ανέλαβε την οργάνωση και διεύθυνση των Εργαστηρίων Παθολογικής Ανατομίας και Πειραματικής Παθολογίας στο νεοϊδρυθέν Ελληνικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο «Άγιος Σάββας». Το 1940 έγινε υποδιευθυντής του Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατομίας του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» στην Αθήνα.

 

Το 1944 αναγορεύτηκε Υφηγητής Παθολογικής Ανατομίας και Γενικής Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

 

Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης ήταν αφοσιωμένος από πολύ νωρίς στη μελέτη και την έρευνα του καρκίνου και εργαζόταν συνεχώς συστηματικά και δημιουργικά στον τομέα αυτόν. Το 1947 μετεκλήθη στο Κέντρο Έρευνας του Καρκίνου των Η.Π.Α. στην Ουάσιγκτον. Οι εργασίες του οδήγησαν στην ίδρυση και καθιέρωση ενός νέου κλάδου Έρευνας του Καρκίνου: της Γεωγραφικής Παθολογίας και Επιδημιολογίας του Καρκίνου με ιδιαίτερη σημασία στη διερεύνηση της αιτιολογίας και της πρόληψης του καρκίνου. Ανέλαβε την οργάνωση και τη διεύθυνση του τμήματος αυτού στο Κέντρο Έρευνας του Καρκίνου των Η.Π.Α. Στην Αμερική έζησε και εργάστηκε δέκα χρόνια, όπου τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις.

 

Το 1956 ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης εξελέγη τακτικός καθηγητής της Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Υπήρξε ο ιδρυτής ουσιαστικά στη Θεσσαλονίκη της Παθολογικής Ανατομικής. Καθιέρωσε και ανέπτυξε την Παθολογική Ανατομική ως κύριο μάθημα στο πρόγραμμα σπουδών της Ιατρικής, και θεμελίωσε και ανέδειξε την ιατρική ειδικότητας της Παθολογικής Ανατομικής, καθώς και της Κυτταρολογίας.

 

Από το 1957 ήδη ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης εισηγήθηκε την μετατροπή του ιστορικού «Θεαγενείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης» σε πρότυπο Αντικαρκινικό Ινστιτούτο, με σκοπό την εξυπηρέτηση των ασθενών της Βόρειας Ελλάδας κυρίως, με παράλληλη έμφαση ιδιαίτερα στην πρόληψη του καρκίνου, στην ενημέρωση του κοινού, καθώς και στην έρευνα του καρκίνου. Ανέλαβε με αφοσίωση και πάθος το κύριο βάρος του δύσκολου αυτού έργου, που ολοκληρώθηκε τελικά μετά τον θάνατό του.

 

 Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης, ως Διευθυντής του Θεαγενείου Αντικαρκινικού Ινστιτούτου-ιδρυτής και ψυχή του- και ως καθηγητής της Παθολογικής Ανατομικής, προσείλκυσε και ενέπνευσε πληθώρα επιστημόνων, οι οποίοι διδάχτηκαν από το δικό του πρότυπο το επιστημονικό ήθος, την αφοσίωση στην έρευνα και το σεβασμό στον άνθρωπο. Στο ερευνητικό Τμήμα του Θεαγενείου, καθώς και στο Πανεπιστημιακό Εργαστήριο, έγιναν από τον ίδιο και τους συνεργάτες και μαθητές του πολλές σημαντικές έρευνες και μελέτες, που δημοσιεύτηκαν σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, διεθνή και ελληνικά. Εκπονήθηκαν, επίσης, πολυάριθμες διδακτορικές διατριβές και εργασίες υφηγεσίας. Πολλοί συνεργάτες του και ειδικευόμενοι γιατροί αποτέλεσαν το δυναμικό που στελέχωσε σταδιακά τα νεοϊδρυόμενα Νοσοκομειακά Εργαστήρια Παθολογικής Ανατομικής στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα.

 

Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης υπήρξε ενεργό μέλος σε πολλές διεθνείς Επιστημονικές Εταιρείες και Επιτροπές (Ευρωπαϊκή Εταιρεία Έρευνας του Καρκίνου, Ακαδημία Επιστημών της Νέας Υόρκης, Διεθνής Ακαδημία Παθολογικής Ανατομικής Αμερικανική, Αγγλική και Γερμανική Εταιρεία Παθολογικής Ανατομικής, κ.ά.). Ήταν ιδρυτικό μέλος και μέλος του προεδρείου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας, η οποία προς τιμήν του καθιέρωσε μετά τον θάνατό του να δίδεται διάλεξη στο όνομα του στα επίσημα Συνέδρια της.

 

Στην Ελλάδα, επίσης ήταν πρόεδρος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Αντικαρκινικού Αγώνα, μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στη Διεθνή Ένωση κατά του Καρκίνου, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, κ.ά. Ήταν ο ιδρυτής και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας του Καρκίνου, με έδρα το Θεαγένειο. Παράλληλα, ο Συμεωνίδης-προσωπικότητα με βαθιά ανθρωπιστική παιδεία και πολυσχιδή ενδιαφέροντα, ιδεολόγος της δράσης – συμμετείχε ενεργά στην πνευματική και καλλιτεχνική ζωή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και της Θεσσαλονίκης γενικά. Ήταν από τους ένθερμους ιδρυτές του θεσμού της «Φοιτητικής Εβδομάδας» στη δεκαετία του ’50 και ’60, που είχε τότε μεγάλη σημασία και απήχηση στο φοιτητικό κόσμο και την κοινωνία της Θεσσαλονίκης. Επίσης, υπήρξε δραστήριο μέλος του Δ.Σ. του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος στην εποχή της καθιέρωσης και της ακμής του.

 

Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης είχε σύζυγο τη διακεκριμένη χορογράφο Ντόρα Τσάτσου (κόρη του μετέπειτα Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου και ανιψιά του Γιώργου Σεφέρη). Η Ντόρα Τσάτσου Συμεωνίδη ήταν αρωγός και συμπαραστάτισσα στο έργο του, ιδιαίτερα στο Θεαγένειο. Ήταν αντιπρόεδρος στο Διοικητικό Συμβούλιο του Θεαγενείου για πολλά χρόνια μετά το θάνατό του, μέχρι το 1988. Η Ντόρα Τσάτσου χάθηκε στις 15 Ιουνίου του 2000. Είχαν δύο παιδιά, τον Κωνσταντίνο, νομικό και το Γιώργο, μουσικό.

 

Ο Αλέξανδρος Συμεωνίδης απεβίωσε στις 16 Νοεμβρίου 1972, σε ηλικία 63 ετών.